طرح تحقیقی Olap چیست و چگونه كار می‌كند؟

طرح تحقیقی Olap چیست و چگونه كار می‌كند؟

چکیده

MS SQL Server یکی از سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی رابطه ای (Relational) است که توسط شرکت مایكروسافت ارائه شده است  . SQL Server از مدل سرویس دهنده - سرویس گیرنده (Client/Server) تبعیت می نماید . در این مدل ، درخواست های (InQuery) سرویس گیرندگان برای سرویس دهنده ارسال و در سمت سرویس دهنده بررسی و آنالیز می گردند . در ادامه ، پردازش های‌ مورد نیاز  بر روی اطلاعات ذخیره شده در بانک های اطلاعاتی انجام و در نهایت ، نتایج برای سرویس گیرنده ارسال خواهد شد .MS SQL Server با استفاده از  مجموعه عناصری ( Components ) كه به صورت هدفمند اجراء می­گردند ، قادر به تامین نیازها و درخواست ها  از مخازن داده (Data Storages) می باشد . مخازن داده در SQL Server به دو روش زیر مدیریت می گردند :  

• OLTP  ( برگرفته از  OnLine Transaction Processing System )
• OLAP ( برگرفته از     OnLine Analytical Processing System )

در مدل OLTP ، مخازن داده به صورت جداول رابطه ای که عموما" به جهت جلوگیری از تکرار و ناهمگونی اطلاعات به صورت هنجار (Normalize) درآمده اند ، سازماندهی می شوند. این نوع از بانک های اطلاعاتی برای درج و تغییر سریع اطلاعات توسط چندین کاربر بطور همزمان مناسب می باشند . در مدل OLAP مخازن داده جهت تجزیه و تحلیل و خلاصه سازی حجم زیادی از اطلاعات سازماندهی می شوند . مخازن داده و ارتباط بین اطلاعات در این مدل توسط SQL Server مدیریت می گردد .

یکی از اهداف مهم سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی ، قابلیت رشد و توسعه (Scalability) است .  MS SQL Server مجموعه ای از پتانسیل ها را به منظور تامین هدف فوق ارائه نموده است كه به برخی از مهمترین آنها اشاره می گردد :

• قابلیت کار با بانکهای اطلاعاتی حجیم (در حد ترابایت)
• قابلیت دسترسی هزاران کاربر بطور همزمان به بانک اطلاعاتی
• قابلیت خود سازگاری (Self Compatibility) . با استفاده از ویژگی فوق ، منابع مورد نیاز هر كاربر (نظیر حافظه ، فضای دیسک و ...) به محض اتصال به سرور (Log in) به صورت اتوماتیك به وی تخصیص داده می شود  و  پس از Log off ، منابع اختصاص یافته به منظور استفاده سایر كاربران آزاد  می شوند .  
• قابلیت اعتماد و در دسترس بودن (Reliability) . با استفاده از ویژگی فوق می توان بسیاری از فعالیت های مدیریتی را بدون توقف سرور انجام داد (نظیر BackUp) .
• برخورداری از سطوح امنیتی بالا . بدین منظور اعتبار سنجی کاربران توسط SQL  با اعتبار سنجی ویندوز تجمیع می گردد . در چنین مواردی ، ضرورتی به تعریف کاربر در MS SQL نخواهد بود و اعتبار سنجی وی توسط ویندوز انجام خواهد شد .
• پشتیبانی از حجم بالائی از حافظه در سرور (در نسخه 2000 تا 64 گیگابایت و در نسخه 2005  متناسب با حافظه ای كه سیستم عامل از آن حمایت می نماید ) .
• استفاده از چندین پردازنده به صورت موازی (در نسخه 2000 تا 32 پردازنده همزمان و در نسخه 2005 محدودیتی وجود ندارد )
• پشتیبانی از لایه ها و سوکت های امنیتی نظیر SSL ، خصوصا" جهت استفاده در  وب .

یکی دیگر از ویژگی های مهم سیستم های مدیریت بانک های اطلاعاتی‌ ، ایجاد تسهیلات لازم به منظور مدیریت بانك های اطلاعاتی است .  SQL Server با ارائه برنامه های جانبی نظیر Enterprise Manager  استفاده و مدیریت بانک های اطلاعاتی را آسان نموده است . MS SQL Server بطور اتوماتیک در Active Directory ثبت می شود (Register) ، بنابراین کاربران شبکه به راحتی می توانند  آن را در Active Directory جستجو و در صورت نیاز به آن متصل شوند . همچنین ،  MS SQL Server توسط IIS پشتیبانی می گردد و  مرورگرها با استفاده از پروتکل HTTP  قابلیت استفاده از آن را خواهند داشت .

از جمله نكات مهم در خصوص MS SQL Server ، اجرای آن به صورت یك سرویس است . بنابراین ، در صورتی كه كاربری به ماشینی كه MS SQL Server بر روی آن اجراء شده است ، Log on نكرده باشد ، همچنان سیستم در دسترس كاربران خواهد بود . علاوه بر این ، می توان از سیستم مانیتورینگ ویندوز به منظور مانیتورینگ SQL Server استفاده نمود . یکی از مهمترین و شاخص ترین ویژگی های MS SQL Server که از نسخه 2000  در آن ایجاد شده است ، امکان نصب چندین نسخه SQL بر روی یک ماشین می باشد (Multi Instance) ، بطوریکه هر یک از نسخه ها  فایل های باینری مخصوص به خود را داشته و بطور جداگانه مدیریت و راهبری می گردند ، ولی تمام نسخه ها بطور همزمان اجرا می شوند (دقیقا" مشابه این است كه چندین نسخه بر روی چندین كامپیوتر نصب شده باشد ) .

با توجه به این كه نسخه (Instance) قراردادی فاقد نام است و سایر نسخه ها می بایست دارای نام باشند به آنها نسخه های دارای نام (Named Instance) می گویند . نسخه های دارای نام را می توان هر زمان نصب نمود (قبل  و یا بعد از نسخه قراردادی) .  ابزارهای همراه SQL نظیر SQL Enterprise Manager یک مرتبه نصب خواهند شد و در تمامی نسخه های SQL به صورت مشترك استفاده خواهند شد .

تاكنون نسخه های متعددی از  MS SQL Server ارائه شده است . استفاده از نسخه های  2000 و 2005  بیش از سایر نسخه ها ، متداول است . هر یک از نسخه های MS SQL Server ، در مدل های مختلف ( با توجه به نوع استفاده و اندازه سازمان متقاضی ) ، ارائه شده اند كه در یك مقاله جداگانه به بررسی‌ ویژگی هر یك از آنها خواهیم پرداخت .   

فهرست مطالب

1- مقدمه................................................................................................................................................. 1

2- تاریخچهSql Server................................................................................................. 1

2-1- Sql Server  چیست ؟........................................................................................................ 2

2-2- اهداف  Sql Server............................................................................................................ 3

3-آشنایی با Analysis Services  و نحوه نصب آن................................................................................. 4

4- نصب پایگاه داده و منبع آن.................................................................................................................. 6

5- نحوه ایجاد Cube.............................................................................................................................. 10

6- پیمانه چیست؟                                                                                                          11

6-1- نحوه اصافه كردن بعد به مكعب............................................................................................. 14

6-2- طراحی منبع و پردازش مكعب ........................................................................... 16

6-3- ایجاد مكعب پدر و فرزند...................................................................................................... 18

6-4- ویرایش اطلاعات مكعب ................................................................................. 20

7- سرجمع (Aggregation) چیست؟................................................................................. 23

7-1- درك مفاهیم انبار كردن داده ها ........................................................................... 24

7-2- درك مفاهیم انبار داده خاص  (Data Marts)......................................................... 25

7-3- ایجاد انبار داده ها ......................................................................................... 26

8- سرویسهای Meta data............................................................................................. 27

9- عضو محاسبه شده  Calculated Member  .................................................................... 28

9-1- ایجاد عضو محاسبه شده................................................................................... 28

9-2- چگونگی مشاهده اطلاعات عضو محاسبه شده........................................................... 33

9-2-1- Roles در مكعب چیست ؟................................................................... 34

9-2-2- نحوه ایجاد Role  در مكعب.................................................................. 35

9-2-3- نحوه ایجاد Role در بانك اطلاعات ......................................................... 37

9-2-4 - خواص اعضا (member property)...................................................... 38

10- نحوه ایجاد  Member Property............................................................................... 38

11- ایجاد ابعاد مجازی .................................................................................................. 39

12- استخراج داده چیست ؟   (    Olap Data Mining).......................................................... 41

13- نحوه ایجاد Data Mining Model.............................................................................. 42

14- فهرست منابع                                                                                                         47